Auteur: Leanne Sneep
Publicatie datum: 26 maart 2018 08:54

Bij een burn-out knapt het elastiekje

Het begrip burn-out is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Als je er zelf niet een hebt gehad, dan kent iedereen wel een vriendin, buurman of collega die ermee kampt. Toch blijft het een grijs gebied. Wat is een burn-out eigenlijk en wanneer is die grens bereikt? 

De cijfers over burn-out liegen er niet om, zo bleek ook weer tijdens de 'week van de burn-out'. Om allereerst te begrijpen wat een burn-out is en waar dit verschijnsel vandaan komt, deelt Sarah Hogendoorn haar ideeën hierover. Sarah is coach en arbeidsorganisatiepsycholoog en werkzaam vanuit haar woonplaats Rotterdam. Zij legt uit hoe je een burn-out kunt herkennen en hoe je je er deels tegen kunt wapenen. 

Geen eenduidige definitie
Als je naar het begrip burn-out kijkt, is Sarah vrij duidelijk: een heel eenduidige definitie is er niet. “Wat vooral herkenbaar is bij iemand die echt een burn-out heeft, zijn de fysieke en mentale uitputting.” Als voorbeeld neemt Sarah een elastiekje. “Bij stress wordt af en toe aan het elastiekje getrokken, bij overspannenheid staat deze continue onder spanning en bij burn-out knapt het omdat het te lang onder spanning heeft gestaan.”

Hoge druk
Een belangrijke reden dat bij veel mensen het elastiekje te lang onder spanning staat, is de manier waarop de meeste mensen tegenwoordig leven. Volgens Sarah staan veel mensen onder hoge druk op het werk. Alles moet snel en zo goed mogelijk. De ruimte om fouten te maken en je kwetsbaar op te stellen is niet zo groot meer. “Dit geldt niet alleen voor het werkveld. Sociale media is een ander voorbeeld waar de balans zoek is. Veel mensen laten vooral de positieve en leuke dingen zien. Waar blijft de ruimte om te laten zien dat je je niet goed kunt voelen? Ik maak mij zorgen over die ontwikkeling.”

Studenten
Sarah krijgt dan ook regelmatig studenten van begin twintig op bezoek die haar om advies vragen. “Veel jonge mensen willen tijdens de studie alles tegelijk doen en het gevoel hebben dat alles moet. Denk aan studie, studentenvereniging, sport, familie, vrienden. Alles moet perfect, maar besef wel dat dit enorm belastend is.” Jongeren mogen volgens Sarah vooral nee leren zeggen. Bovendien is perfectionisme, het altijd maar goed willen doen en niet te durven falen, een groot obstakel. “Overigens is perfectionisme iets van alle generaties. Ook ouderen mogen leren naar hun eigen lijf te luisteren en grenzen aan te geven.”

Herstellen
Belangrijke stappen die mensen kunnen zetten om te herstellen, zijn bij jong en oud dan ook hetzelfde. Behalve dat het goed is om professionele hulp te zoeken, is het belangrijk dat je je leven even op ‘pauze’ zet. “Denk aan een bankrekening met schulden: je lichaam moet weer uit het rood komen. Breng structuur aan in je dag, zet op dezelfde tijd je wekker, ga op dezelfde tijd naar bed, eet op normale tijden. Dwing jezelf ook om naar buiten te gaan. Beweeg! Binnen zak je weg in een moedeloos en onvoldaan gevoel.”

Keuzes maken
Tijdens en na het herstel van een burn-out is het volgens Sarah vooral moeilijk om het vertrouwen in je lichaam terug te winnen. “Hoe voorkom je dat je niet terugvalt in oude patronen? Je persoonlijkheid verander je niet. Bovendien hebben mensen een bepaalde verwachting van je, waaraan je niet meer kan voldoen.”

Daarbij neemt ze het elastiekje weer als voorbeeld. Op het moment dat je een burn-out hebt, is het elastiekje geknapt. Je kan bij herstel wel weer een knoopje in het elastiekje leggen, maar het blijft een zwak punt. Een stuk elasticiteit ben je kwijt. “Wil je echt herstellen en niet terugvallen, dan moet je drastisch veranderen. Je komt er echt niet met een paar weken rust. Durf die keuzes te maken en leer jezelf op een andere manier kennen. Een burn-out kan je daarmee uiteindelijk heel veel goeds brengen.”

Kijk kritisch naar je agenda
Uiteindelijk is in veel gevallen een burn-out te voorkomen door op tijd in te gaten te hebben dat je niet lekker meer in je vel zit. Sarah raadt aan om kritisch naar je agenda te blijven kijken. Waar zit nog ruimte om keuzes te maken? En dat geldt dan zowel voor je werk als privé. 

Praten
Daarnaast is het heel belangrijk om te praten. Op je werk, met vrienden en familie. Veel mensen lopen vaak tegen dezelfde issues aan. “Zoek in ieder geval iemand die je een spiegel voorhoudt en je kan helpen om de vinger op de zere plek te leggen. We denken vaak: ‘Ach joh, het is alleen een drukke periode.’ Maar dit zijn juist de momenten waarop je andere keuzes kunt maken. Probeer steeds, ook als je goed in je vel zit, jezelf af te vragen of het goed met je gaat. Geniet je nog van je kinderen, gezin of de dingen waar je normaal van geniet? Ik geloof dat we veel meer van onszelf weten dan dat we denken, alleen zijn we niet gewend hier aandacht aan te besteden. Dwing jezelf eens echt te luisteren naar wat je lijf zegt.”


 

MODEZIEKTE?
Doordat het soms niet duidelijk is wat een burn-out precies is, suggereren sommigen dat een burn-out een modeziekte is. Dat mensen bewust zeggen dat ze thuis zitten met een burn-out om erbij te horen. Dat klopt volgens Sarah Hogendoorn niet. “Als je een burn-out hebt, kies je daar echt niet voor. We moeten ons alleen realiseren dat we tegenwoordig ander soort werk doen. Vroeger was het werk veel meer fysiek en zaten mensen met fysieke klachten thuis. Nu doen we meer mentaal werk, dat zie je terug in het ziektebeeld. Het is dus misschien wel een logisch gevolg van ontwikkelingen: meer met ons hoofd en minder met ons lijf.”

Onze nieuwsberichten in je mailbox ontvangen? Dat kan! Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Klik hier.

sitemap    disclaimer