Auteur: Niels Rook
Publicatie datum: 18 september 2017 00:00

Daadkracht nodig voor nieuwe visie op arbeidsmarkt

Na maandenlange onderhandelingen om tot een kabinet te komen, is de behoefte aan daadkracht en slagvaardigheid groter dan ooit in Nederland. Urgent is ook een gezamenlijke drive om de arbeidsmarkt te hervormen naar een markt waarop iedereen kan meedoen zonder grenzen. 

Prinsjesdag 2017 is voor CGMV vakorganisatie het moment om door te pakken, omdat wij vinden dat het anders kan en moet. De arbeidsmarkt verandert in een razendsnel tempo. Nieuwe technologieën (zoals robotisering) doen hun intrede. Denk ook aan digitalisering, globalisering, individualisering en flexibilisering van arbeid.

Elke Nederlander staat voor de vraag: hoe ontwikkelt mijn werk zich? Hoe blijf ik in staat om de voortdurende veranderingen bij te houden? Hoe blijf ik ‘duurzaam inzetbaar’ voor de arbeidsmarkt en houd ik toch plezier in mijn werk? Hoe houd ik balans in mijn leven met enerzijds het werk en anderzijds mijn privéleven? Wat heb ik nodig om te kunnen (blijven) meedoen op de arbeidsmarkt en hoe geef ik dat handen en voeten?

Schijf van vijf

CGMV is van mening dat werkgevers, werknemers en zelfstandigen gezamenlijk moeten zoeken naar een wenkend perspectief, waarbij het leidend is dat ze elkaar versterken. Dat kan alleen als ze gezamenlijk een vertrekpunt bepalen en zoeken naar de contouren van de toekomstige arbeidsmarkt. Ook zullen ze de randvoorwaarden moeten definiëren van wat nodig is om een plek op die toekomstige arbeidsmarkt in te nemen.

Al deze onderwerpen en vragen roepen luid om een nieuwe visie op de arbeidsmarkt, iets waar het nieuwe kabinet wat ons betreft meteen mee aan de slag moet gaan.  CGMV ontwikkelde al zo’n nieuwe visie op de arbeidsmarkt met ruimte voor de inzet en het talent van iedereen. We noemen dat ons recept voor een fitte arbeidsmarkt: de schijf van vijf. Kernpunten van onze schijf van vijf zijn:

1. Meedoen zonder grenzen
2. Leren en ontwikkelen
3. Inkomen voor later
4. Vangnet met perspectief
5. Je bent meer dan je werk

We hebben onze leden (aan de hand van stellingen) middels een enquête gevraagd om hun mening te geven over de schijf van vijf.

1. MEEDOEN ZONDER GRENZEN

Binnen dit onderdeel hebben we de leden de stelling voorgelegd: het vaste contract bestaat over 5 jaar niet meer. 76 procent van de respondenten is het hiermee oneens, 15,6 procent is het eens en 8,3 procent heeft geen mening. Uit de reacties van de leden blijkt dat de leden in principe op zoek zijn naar zekerheid, dat ze zeker openstaan voor vernieuwing, maar dat ze in grote meerderheid niet direct de verwachting hebben dat het vaste contract over vijf jaar niet meer bestaat. Een belangrijke notie is wel dat er rekening moet worden gehouden met persoonlijke situatie waarin mensen verkeren.

Opvallende quotes:
“Er is niets mis met commitment voor langere tijd”
“Flexwerken is ook niet voor iedereen weggelegd”
“Door mijn autisme is het moeilijk om elke keer te moeten wisselen van baan”

Het is onze overtuiging dat iedere Nederlander moet kunnen meedoen op de arbeidsmarkt. Wij vinden het soort arbeidscontract in de toekomst niet meer voorwaardenstellend mag zijn voor deelname aan het maatschappelijk leven. De vorm van het contract mag dus niet meer uitmaken. Voor CGMV mag vast werk minder vast worden en flexibel werk minder flexibel. Wij gaan voor meer gemeenschap en minder tweedeling.

2. LEREN EN ONTWIKKELEN

Binnen dit onderdeel hebben we de leden de stelling voorgelegd: werkenden moeten wekelijks actief bezig zijn met hun inzetbaarheid. 43.8 procent van de respondenten is het met deze stelling eens. 47,9 procent is het niet met de stelling eens en nog eens 8,3 procent heeft geen mening. Uit de reacties blijkt dat de leden het over het algemeen ermee eens zijn dat werknemers bezig moeten zijn met hun loopbaan. De frequentie is het wel een punt van aandacht. Veel mensen vinden wekelijks te vaak en denken meer aan een frequentie van maandelijks tot een jaar.

Opvallende quotes:
“Wekelijks is wat veel, maar zeker regelmatig, bijvoorbeeld eens per kwartaal”
“Mensen blijven volgens mij het kloppend hart van een bedrijf”
“In de eerste plaats zou er geïnvesteerd moeten worden in banen die essentieel zijn voor de samenleving”
“De inhoud van werk verandert zo snel dat zelf 40-plussers zeggen: Ik kan het niet allemaal meer bijhouden”

Voor CGMV is het belangrijk dat werkenden zich kunnen blijven ontwikkelen. Dat is gezond voor de mens en ook gezond voor de maatschappij. Het zet je in de modus dat de baan die je hebt niet voor altijd behouden kan worden met dezelfde kennis en vaardigheden. Tussentijdse ontwikkeling is een vereiste. Voor CGMV is het belangrijk dat je als werknemer en werkgever blijft investeren in het onderhoud van de arbeidsrelatie. Hierbij kan regelmatig gesprek en loopbaangesprek ondersteunen. Wij gaan voor een arbeidsmarkt waarop werkgevers en werknemers samen de verantwoordelijkheid voor scholing en training op zich nemen. Daar hebben ze allebei baat bij. Wij willen dat scholing voor ieder vrij toegankelijk en financierbaar is. Of je nu een vast contract hebt of een flexcontract.

3 .INKOMEN VOOR LATER

Binnen dit onderdeel hebben we de leden de stelling voorgelegd: Rondom pensioen bepaal ik zelf wel met wie ik solidair wil zijn. Van de respondenten geeft 58,3 procent aan dat ze het met de stelling niet eens zijn. 16,7 procent is het eens met de stelling en 25 procent heeft geen mening. Uit de reactie van de leden is op te maken dat pensioen een lastig onderwerp. Dat maakt ook dat 25 procent van de mensen aangeeft dat ze geen mening heeft en in de toelicht aangeeft dat ze daarvoor te weinig kennis hebben van pensioen. Een groot deel van de mensen geeft ook aan dat ze solidariteit wel een heel belangrijk uitgangspunt vinden en zeker ook bij pensioen.

Opvallende quotes:
“Solidariteit gaat juist over mensen die je niet zelf gekozen hebt”
“AOW en (basis)pensioen voor allen en de rest mag je zelf doen”
“Ik pleit voor solidariteit voor iedereen en waar mogelijk maatwerk (bijvoorbeeld bij zware beroepen)”

Wij herkennen ons in het beeld dat mensen het gevoel hebben dat pensioen ver van je afstaat. Maar wij vinden het belangrijk dat kennis rondom pensioen toeneemt. Gemiddeld ben je een dag per week aan het werk voor je pensioen. Nu het zo’n onderdeel uitmaakt van je leven is het goed dat je weet waarover het gaat. CGMV onderstreept dat solidariteit de basis blijft vormen onder pensioen. De mate van collectiviteit benadrukken we ook. Wij vinden dat werkenden zeggenschap moeten hebben rondom de gelden. CGMV wil een eerlijk en houdbaar pensioenstelsel dat is gebaseerd op een individuele pensioenopbouw met een collectieve risicodeling. Deze variant levert een toereikend pensioen op, biedt ruimte voor maatwerk en transparantie en sluit goed aan op de arbeidsmarkt.

4. VANGNET MET PERSPECTIEF

Binnen dit onderdeel hebben we de leden de stelling voorgelegd: Tijdens werkloosheid krijg je van het UWV de beste ondersteuning om een nieuwe baan te vinden. Van de respondenten geeft 53,1 procent aan dat ze het met de stelling niet eens zijn. 21.9 procent is het eens met de stelling en 25 procent heeft geen mening. Uit de reacties is op te maken dat leden niet heel positief zijn over de ondersteuning die geboden wordt vanuit het UWV. Als orgaan ervaren zij dat er een mismatch is tussen dat wat nodig hebben en wat het UWV aan dienstverlening biedt. Jammer genoeg is er sprake van een behoorlijk negatief sentiment rondom het UWV als organisatie die werkenden in staat moet stellen om inzetbaar te blijven op de arbeidsmarkt.

Opvallende quotes:
“De beste ondersteuning zit vaak in je netwerk”
“Het UWV doet best heel goede dingen, maar de echte stappen moet je zelf maken”
“Er zou gedacht moeten worden naar een meer op maat traject per persoon”
“Het zou mooi zijn als het zo was, maar het UWV is een te groot lichaam om individuen te ondersteunen”
“In mijn bijna 40 jaar werkervaring is dit (drie keer) een wassen neus gebleken”

Voor een goed functionerende arbeidsmarkt is het nodig dat je het houvast hebt aan een vangnet als je onverhoopt je baan kwijtraakt. Daarin is Nederland overigens goed voorzien. Onze waarneming is wel dat bij activeren vanuit werkloosheidswetten vooral procedureel wordt ingestoken en dat dit mensen nauwelijks activeert om van de ene baan naar de andere baan te komen. Wij geloven meer in het effect van een ‘trampoline’ waarin je op maat de ondersteuning krijgt die je nodig hebt om van baan naar baan te komen. Daarbij kunnen gelden vanuit de transitievergoeding worden aangewend.

5. JE BENT MEER DAN JE WERK

Binnen dit onderdeel hebben we de leden de stelling voorgelegd: door de nadruk op betaald werken is de zorg om en voor elkaar ver te zoeken. Van de respondenten geeft 72,9 procent aan dat ze het met de stelling eens zijn. 25 procent is het niet met de stelling eens en 2,1 procent heeft geen mening. Een enorm groot deel van onze leden ervaart spanning rondom de combinatie van betaald werken en zingeving, zorg en mantelzorg naast het werk.

Opvallende quotes:
“Betaald werk is nu eenmaal nodig, maar de zorg voor elkaar gaat verder als centen”
“Waar is noaberschap gebleven?”
“Het wordt tijd dat er weer mogelijkheden worden gecreëerd om te bouwen aan onze samenleving”
“Het grootste spook wat over de toekomst zweeft is: ieder voor zich”

We zien een grote spanning rondom vrijwilligerswerk en mantelzorg. Het geeft te denken dat bijna driekwart van onze leden dit beaamt. Voor CGMV is participatie in de maatschappij breed: je werkt voor een inkomen, maar er is meer. Wat zouden we zijn zonder mantelzorg of vrijwilligerswerk? Je bent meer dan je werk en daarom staan wij voor een samenleving waarin betaalde en onbetaalde arbeid op gelijke hoogte staan. Wij ijveren voor een goede balans tussen werk en privé, vrije tijd en gezin.


sitemap    disclaimer